Katedra Metafizyki KUL Katedra Metafizyki KULKatedra Metafizyki KULKatedra Metafizyki KULKatedra Metafizyki KULKatedra Metafizyki KULKatedra Metafizyki KUL
Katedra Metafizyki KUL
Katedra Metafizyki KUL Katedra Metafizyki KUL
Katedra Metafizyki KUL
Katedra Metafizyki KUL

Ks. Andrzej Maryniarczyk SDB
prof. dr hab., kierownik Katedry i Zakładu Metafizyki KUL

ŻYCIORYS

1950 (26.01) - urodzony w Witowie k. Zakopanego.
1963 - ukończył szkołę podstawą.
1963 - 1971 - szkoła zawodowa a następnie liceum w Oświęcimiu (im. Konarskiego).
1976 - ukończył Studia filozoficzno-teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym Towarzystwa Salezjańskiego w Krakowie. Pracę magisterską obronił na Katolickim Uniwersytecie Lubelskiem z Teologii (Katechetyka).
1976 - 79 - studia filozofii na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.
1979 - absolutorium z filozofii.
1983 - Doktoryzował się na Wydziale Filozofii KUL-u na podstawie rozprawy nt.: Metoda separacji a metafizyka pisanej pod kierunkiem O prof. M.A. Krąpca.
1980 - 87 - pełnił funkcję vice-rektora i kierownika studiów w Wyższym Seminarium Duchownym Towarzystwa Salezjańskiego i kierownika studiów.
1894 - prowadził wykłady zlecone z Wybranych zagadnień z metafizyki na Katolickim
Uniwersytecie Lubelskim.
1987 - rozpoczyna pracę jako etatowy nauczyciel akademicki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim przy Katedrze Metafizyki.
1991 - Habilituje się na podstawie pracy "System metafizyki". Analiza przedmiotowozbornego poznania" (zatwierdzona przez CKK w 1992).
1995 - powołany na stanowisko profesora nadzwyczajnego przy Katedrze metafizyki KUL.
1999 - pełnił funkcję Kierownika Sekcji Filozofii Teoretycznej KUL,
1992 - 1996 - powołany na Kierownika Katedry Metafizyki,
1996 - powołany na kierownika Zakładu Metafizyki.
Przebywał na stypendiach naukowych w Monachium (1984), Toronto (1993), Leuven (1997).
1999 - rozpoczął prace jako redaktor naczelny Powszechnej Encyklopedii Filozofii.
2001 - uzyskał państwowy tytuł profesora zwyczajnego.
Należy do towarzystw filozoficznych polskich (Towarzystwo Naukowe KUL, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Polskie Towarzystwo Filozoficzne), i zagranicznych (Societa Internazionale Tommaso d'Aquino, American Association of Catholic Philosophers; American Association for the Advancement of Science; American Society of Christian Philosophers).
Prowadzi systematyczne wykłady z metafizyki także we Lwowie (Ukraina), w Lewoczy (Słowacja), w Wilnie (Litwa) oraz w Wyższych Seminariach Duchownych w Krakowie i Lublinie.

KIERUNKI BADAŃ NAUKOWYCH
W badaniach naukowych koncentruje się na następujących problemach:
- na ukazywaniu podstaw wyodrębnienia autonomicznej metody metafizyki realistycznej (separacji) oraz jej funkcji w metafizyce. Rezultatem badań w tej dziedzinie jest praca doktorska nosząca tytuł: Metafizyka a separacja. Związek metody separacji z determinacja przedmiotu metafizyki (1984) oraz szereg artykułów poświęconej tej tematyce. Między innymi: Problemy metody formowania pojęcia bytu (1987), Podstawy rozumienia i interpretacji separacji metafizycznej (1988), Proces wyodrębniania przedmiotu metafizyki – separacja (1990).
- na badaniu specyfiki "systemu" metafizyki realistycznej. Rezultatem tych badań była praca habilitacyjne: System metafizyki. Analiza przedmiotowo-zbornego poznania (1991) ukazująca specyfikę systemu metafizyki oraz szereg artykułów poświęconych tejże problematyce. Między innymi: Is there a "system" o metaphysics?(1991), Elementy "systemu metafizyki" (1991), Systemy a filozofia (1992), Czy system metafizyki. Wstępne ustalenia dotyczące pojęcia "systemu" metafizyki"(1992), Z dziejów badań nad systemem metafizyki klasycznej (1992), O autonomiczne rozumienie systemu metafizyki (1994) Logika formalna a metafizyka (1996) oraz Zeszyty z metafizyki I (Monistyczna i dualistyczna interpretacja rzeczywistości, 1998), Zeszyt II (Pluralistyczna interpretacja rzeczywistości, 1998), Zeszyt III (Realistyczna interpretacja rzeczywistości, 1999) Zeszyt IV (Racjonalność i celowość świata osób i rzeczy, 2000) i inne.
- na ukazywaniu podstaw rozumienia specyfiki poznania metafizycznego, które jest poznaniem realistycznym a zarazem transcendentalnym (powszechnym). Rezultatem tych badań jest publikacja tłumaczenia pierwszej kwestii św. Tomasza z Akwiniu traktatu De Veritate wraz z tekstem łacińskim a także komentarzami i studiami. Kwestia ta jest klasycznym tekstem dotyczącym rozumienia transcendentaliów i ich roli w poznaniu metafizycznym. Ponadto zostały opublikowane między innymi takie artykuły dotyczące tej problematyki jak: Transcendentalia a poznanie metafizyczne (1991-2), Transcendentalia w perspektywie historycznej (1996), Uwarunkowania logicznej charakterystyki języka metafizyki (1991), Poznanie źródłowe – metafizyka (1994), Spór o filozofię (1994), Pierwsze zasady wyrazem racjonalnego istnienia bytu (1995); Veritas sequitur esse (1999) i inne.
- na badaniu rozumieniem substancji i jej roli w poznaniu metafizycznym oraz poszukiwanie przyczyn rugowania substancji z filozofii w filozofii nowożytnej i współczesnej. Rezultatem tych badań jest przygotowanie do druku monografii nt. Spór o substancję oraz artykuły.
- na ukazywaniu metafizycznych postaw formowania się rozumienia człowieka jako osoby. Jako wynik tych badań zostały opublikowane między innymi następujące artykuły: Źródła sporu o miejsce i rolę "ratio" w rozwoju człowieka (1995), Filozoficzne obrazy człowieka a psychologia" (1995), Wolność a prawda (1997), Człowiek - istota otwarta naprawdę i dobro (1998), Czym jest ludzka wolność (1998), Dlaczego kryzys wiedzy o człowieku (1999), Człowiek – istota otwarta na transcendencję (1999), Metafizyczne postawy nienaruszalności życia ludzkiego (1998), Thomas’ Image of Man (1999)
- na ukazywaniu tak teoretycznych jak i praktycznych skutków poznania metafizycznego w rozumieniu rzeczywistości. Rezultatem tych badań jest opublikowana praca nt. Metafizyka w ekologii (1999), ukazująca źródła dewastacji naturalnego środowiska w błędnym rozumieniu świata osób, zwierząt, rośli i rzeczy oraz szereg artykułów. Między innymi: Zarys ekologicznej filozofii (1997), Kreacjonizm jako punkt zwrotny w interpretacji rzeczywistości (1998) i inne.
- nad programem opracowania (wraz z M.A. Krąpcem) trójjęzycznej wersji (greckołacińsko- polskie) Metafizyki Arystotelesa w nowym tłumaczeniu oraz nad przygotowaniem dwujęzycznego wydania wybranych pism św. Tomasza w nowym tłumaczeniu wraz z komentarzami i studiami. Ukazał się pierwszy tom De Veritate. O prawdzie (1999). Drugi tom: De Bono. O dobru; trzeci De ideis jest złożony do druku . Następne w przygotowaniu.

PUBLIKACJE
Książki
1. Metoda separacji a metafizyka. Związek formowania pojęcia bytu z determinacją przedmiotu metafizyki, Lublin 1985;
2. System metafizyki. Analiza przedmiotowo-zbornego poznania, Lublin 1991;
3. Zeszyty z metafizyki I. Monistyczna i dualistyczna interpretacja rzeczywistości, Lublin 1998; Lublin 2001, wyd. II.
4. Pluralistyczna interpretacja rzeczywistości. Zeszyty z metafizyki nr.2, Lublin 1998; (wyd. II 2004);
5. Realistyczna interpretacja rzeczywistości. Zeszyty z metafizyki, nr.3, Lublin 1999 (wyd.II, 2004); 6. Metafizyka w ekologii, RW KUL Lublin 1999;
7. Biesiedy o metafizykie (wraz z M. A. Krąpcem), PL-SITA Lublin 1999;
8. Zeszyty z metafizyki IV. Racjonalność i celowość świata osób i rzeczy, Lublin 2000;
9. Tomizm. Dla-czego?, Lublin 2001, wyd. II poszerzone (wyd. I 1994);
10. Rozmowy o metafizyce (wraz z M. A. Krąpcem), Lublin 2002;
11. O rozumienie świata (wraz z M. A. Krąpcem), M. Krąpiec, Dzieła XXII, RW KUL Lublin 2002;
12. Arystoteles, Metafizyka. Tekst polski opracowali Mieczysław A. Krąpiec i Andrzej Maryniarczyk na podstawie tłumaczenia Tadeusza Żeleźnika, red. naukowa A. Maryniarczyk, De Agostini-Altaya. Arcydzieła wielkich myślicieli, Warszawa 2003;
13. O przyczynach, partycypacji i analogii. Zeszyty z metafizyki, nr.6, Lublin 2005;
14. Metoda metafizyki realistycznej, Lublin 2005;
15. Odkrycie wewnętrznej struktury bytu. Zeszyty z metafizyki, nr.5, Lublin 2006;
16. "Metafizyka" cz. I i II – Rozmowy z O. Krąpcem – nagrania (6 kaset) – "Fonpol", Poznań 1993

Artykuły
1. Inculturazione nei paesi a idologii marxista sull’esempio della Polonia, w: Inculturazione e formazione Salesiana, Roma 1984, s. 289-302;
2. Problemy metody formowania pojęcia bytu, "Studia Philosophiae Christianae" 1987 nr 2, s. 81-93;
3. Podstawy rozumienia i interpretacji separacji metafizycznej, "Studia Philosophiae Christianae", 1988 nr 2, s. 139-160;
4. Proces wyodrębniania przedmiotu metafizyki – separacja, "Studia Philosophiae Christianae" 1990 nr 2, s. 55-87;
5. Uwarunkowania logicznej charakterystyki języka metafizyki, "Studia Philosophiae Christianae" 1991 nr 2, s. 109-117;
6. Is there a "system" a metaphysics?, w: "Studi Tomistici. Atti del IX Congresso Tomistico Internazionale", Citta del Vaticano 41 (1991), s. 237-46;
7. Elementy "systemu metafizyki", "Principia" 1991 nr 3, s. 37-48;
8. Systemy a filozofia, "Człowiek w kulturze" 1992 nr 1, s. 59-74;
9. Czy system metafizyki. Wstępne ustalenia dotyczące pojęcia "systemu" metafizyki, "Zeszyty Naukowe KUL" 1988 (druk 1992) nr 4, s. 3-17;
10. Z dziejów badań nad systemem metafizyki klasycznej, "Studia Philosophiae Christianae" 1992 nr 1, s. 105-118;
11. Transcendentalia a poznanie metafizyczne, "Roczniki Filozoficzne", 1991-92, z.1, s. 305- 22;
12. O autonomiczne pojęcie sytemu metafizyki (cz. I), "Roczniki Filozoficzne", 1989-90 (druk 1993), s. 291-309;
13. Dekalog a prawo naturalne, "Człowiek w kulturze" 3 (1994), s. 133-150;
14. Dlaczego tomizm dziś?, "Człowiek w kulturze" 1994 nr 2, s. 143-164;
15. Poznanie źródłowe – metafizyka, w: U źródeł tożsamości kultury europejskiej, Lublin 1994, s. 22-24;
16. Spór o filozofię, w: U źródeł tożsamości kultury europejskiej, jw., s. 29-33;
17. Tomizm – filozofia czy teologia?, w: U źródeł tożsamości kultury europejskiej, jw., s. 41- 43;
18. Na straży wspólnego dobra, w: U źródeł tożsamości kultury europejskiej, jw., s. 94-97;
19. O źródłach i formie papieskiego nauczania moralnego w encyklice "Veritatis Splendor", w: U źródeł tożsamości kultury europejskiej, jw., s. 131-134;
20. Pomóc odbudować ludzką kulturę (wraz z K. Wroczyńskim rozmowa z o. prof. Krąpcem), w: U źródeł tożsamości kultury europejskiej, jw., s. 153-156;
21. O autonomiczne rozumienie systemu metafizyki, "Roczniki Filozoficzne" 1993 (druk 1994), z. 1, cz. II, s. 195-221;
22. Pierwsze zasady wyrazem racjonalnego istnienia bytu, "Zeszyty Naukowe KUL" 1992 (druk 1995) nr 3-4, s. 29-43;
23. Tomizm egzystencjalny a dziś filozofii, w: Filozofia dziś. Z badań nad filozofią najnowszą, red. A. Bronk, Lublin 1995, s. 283-300;
24. Spór o przedmiot filozofii, "Przegląd Uniwersytecki" 1995 nr 2, s. 20-21;
25. Wezwanie do wiary czynnej i odważnej, "Przegląd Uniwersytecki" 1995 nr 2, s. 14;
26. Filozoficzne obrazy człowieka a psychologia, "Człowiek w kulturze" 1995 nr 6-7, s. 77- 99;
27. Źródła sporu o miejsce i rolę "ratio" w rozwoju człowieka, "Człowiek w kulturze" 1995 nr 4-5, s. 45-71;
28. Na temat Pana Adama Nowaczyka rozumienia metafizyki Mieczysława A. Krąpca pytań kilka, "Roczniki Filozoficzne";
29. Aby przywrócić "mowę rzeczom", "Człowiek w kulturze" nr 6-7 (1995), s. 331-336;
30. Wezwani do wiary odważnej, w: Czytając "Przekroczyć próg nadziei", red. T. Styczeń, Z. Zdybicka, Lublin 1995, s. 187-189;
31. Czy Bóg ukrywa się przed człowiekiem, w: Czytając "Przekroczyć próg nadziei", jw., s. 132-137;
32. Transcendentalia w perspektywie historycznej, "Roczniki Filozoficzne" 1995 (druk 1996) z.1, s. 139-164;
33. Logika formalna a metafizyka, w: Wprowadzenie do filozofii. Praca zbiorowa, Lublin 1996, s. 643-673;
34. Aktualność tomizmu, w: Wprowadzenie do filozofii. Praca zbiorowa, jw., s. 705-739;
35. Zarys ekologicznej filozofii (U postaw ekologicznego rozumienia rzeczywistości), "Zeszyty Naukowe KUL" 1996 (druk 1997) nr 3-4, s. 111-126;
36. Wolność a prawda, "Człowiek w kulturze" 1997 nr 9, s. 51-60;
37. Kongresowe rozmowy o wolności ludzkiej (wraz z P. Jaroszyńskim), "Człowiek w kulturze, jw. 11-19;
38. Definicje "niepełnosprawności" a obraz człowieka, w: Integracja osób z niepełnosprawnością w społecznościach lokalnych, red. A. Juros, W. Otrębski, Lublin 1997, s. 89-94;
39. Filozoficzne podstawy nienaruszalności życia ludzkiego, w: Człowiek nieuleczalnie chory, red. B. Block, W. Otrębski, Lublin 1997, s. 18-32;
40. Logos i ethos filozofii, w: "Człowiek w kulturze" 10 (1998), s. 31-42;
41. Człowiek – istota otwarta na prawdę i dobro, w: "Człowiek w kulturze" 11 (1998), s. 185-103;
42. Kreacjonizm jako punkt zwrotny w interpretacji rzeczywistości, w: Filozofia – wzloty i upadki (XXXIX Tydzień Filozoficzny KUL 3-6 marca 1997), red. A. Nyga, A. Gudaniec, Lublin 1998, s. 59-85;
43. Freedom and truth (Truth as a Way to Freedom), w: Freedom in contemporary culture, Acts of the World Congress of Christian Philosophy Catholic University of Lublin 20-25 August 1996, vol. I, Lublin 1998, s. 527-534;
44. O etosie nauczyciela w ujęciu św. Tomasza z Akwinu, w: Pedagogika katolicka. Zagadnienia wybrane, red. A. Rynio, Stalowa Wola brw [1998], s. 397-402;
45. Słowo wstępne, w: Vittorio Possenti, Nihilizm teoretyczny i "śmierć metafizyki", Lublin 1998, s. 5-8;
46. Czym jest ludzka wolność?, w: "Paedagogia Christiana" 3 (1999), s. 5-18;
47. Spór o metodę poznania realistycznego. Abstrakcja czy separacja?, w: Poznanie bytu czy ustalanie sensów? z cyklu Zadania współczesnej metafizyki (1), red. A. Maryniarczyk, M. J. Gondek, Lublin 1999, s. 55-86;
48. Wprowadzenie, w: Poznanie bytu czy ustalenie sensu? z cyklu Zadania współczesnej metafizyki (1), red. A. Maryniarczyk, M. J. Gondek, Lublin 1999, s. 5-6;
49. Dlaczego kryzys wiedzy o człowieku?, w: "Człowiek w kulturze" 12 (1999), s. 93-103;
50. Człowiek – istota otwarta na transcendencję, w: "Łódzkie Studia Teologiczne" 8 (1999), s. 105-117;
51. Transcendentalia w perspektywie historycznej, w: Św. Tomasz z Akwinu, De Veritate. O prawdzie, tłum. A. Białek, red. A. Maryniarczyk, Lublin 1999, s. 117-40;
52. Transcendentalia a poznanie metafizyczne, w: Św. Tomasz z Akwinu, De Veritate. O prawdzie, tłum. A. Białek, red. A. Maryniarczyk, Lublin 1999, s. 167-184.
53. Pierwsze zasady "wyrazem" porządku racjonalnego, w: Św. Tomasz z Akwinu, De Veritate. O prawdzie, tłum. A. Białek, red. A. Maryniarczyk, Lublin 1999, s. 213-226.
54. Thomas’ Image of Man, w: Actas del IV Congreso Interational de la S.I.T.A., vol. III, Cordoba 1999, s. 1581-1586.
55. Dialogos sobre la Metafisica. De la historia de la metafisica. Sesarrollo de la formacion del concepto de ser (wraz z M. A. Krąpcem), w: Pensamento y Cultura, Bogota 2 (1999), s. 115-134.
56. Dlaczego filozofia bytu, w: Rozum otwarty na wiarę z cyklu Zadania współczesnej filozofii (2), red. A. Maryniarczyk, A. Gudaniec, Lublin 2000, s.67-76.
57. Wolność na miarę człowieka, "Roczniki Filozoficzne, 47 (1999), z. 2 (druk 2000), s. 180- 96;
58. W poszukiwaniu źródeł prawdy, w: "Człowiek w Kulturze" 13 (2000), s. 83-95;
59. Praktyczne skutki nihilizmu teoretycznego. Od nihilizmu do ekologii, w: W służbie rodziny, red. R. Bieleń, Warszawa 2000, s. 245-255;
60. The Practical Consequences of Theorietical Nihilism, w: La Navicella della Metafisica. Dibattito sul nichilismo e la "terza navigazione" Armando, Roma 2000, s. 127-132;
61. Logika formalna a metafizyka, w: Wprowadzenie do filozofii. Przewodnik, t. 3: Rozumieć filozofię i naukę, Lublin 2000, s. 137-202;
62. Aktualność tomizmu, w: Wprowadzenie do filozofii. Przewodnik, t. 3: Rozumieć filozofię i naukę, Lublin 2000, s. 255-293;
63. Veritas sequitur esse, "Roczniki Filozoficzne" 48 (2000), z. 1, s. 79-102;
64. Dobro bytu, w: Wierność rzeczywistości, Lublin 2001, s. 129-143;
65. Filozofia jako posługa prawdzie, w: Filozofia i teologia w życiu człowieka, red. P. Mazanka CSSR, Warszawa 2001, s. 150-159;
66. Byt jako ratio recta speculabilium i podstawa wyróżnienia dziedziny poznania teoretycznego, w: Osoba i realizm w filozofii z cyklu Zadania współczesnej metafizyki (3/4), red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, Lublin 2002, s. 215-232.
67. Man - a Being Looking for the Source of Truth, w: Persona Humana Imago Dei et Christi in Historia. Atti del Congresso Internazionale, Roma 6-8 Settembre 2000, vol. II, red. M. M. Rossi i T. Rossi, Roma 2002, s. 123-136.
68. Narody dobrem społeczeństw czy zagrożeniem, w: "Cywilizacja" 1 (2002), s. 24-28;
69. Religia wobec pseudoreligii, w: "Cywilizacja" 3 (2002), s. 16-21;
70. Metafizyka jako specyficzny rodzaj poznania w kulturze zachodniej, w: Przyszłość cywilizacji Zachodu. Materiały z sympozjum zorganizowanym przez Katedrę Filozofii Kultury KUL, red. P. Jaroszyński, ks. P. Tarasiewicz i in., Lublin 2003, s. 91-109;
71. Logika formalna a metafizyka, w: Wprowadzenie do filozofii, Lublin 2003 (wyd. II poszerzone dodruk), s. 643-672;
72. Rozwój osoby człowieka a salezjański system prewencyjny, Kraków (w druku);
73. Aktualność tomizmu, w: Wprowadzenie do filozofii, Lublin 2003 (wyd. II poszerzone, dodruk), s.705-739;
74. Koncepcje bytu a rozumienie człowieka, w: Błąd antropologiczny z cyklu Zadania współczesnej metafizyki (5), red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, Lublin 2003, s. 73-121;
75. Wprowadzenie, w: Błąd antropologiczny z cyklu Zadania współczesnej metafizyki (5), red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, Lublin 2003, s. 7-10;
76. Słowo od wydawcy, w: Vittorio Possenti, Filozofia po nihilizmie, tłum. J. Merecki SDS, Lublin 2003, s. 5-7;
77. Bonum sequitur esse rei, w: Św. Tomasz z Akwinu, De Bono. O dobru, tłum. A. Białek, red. A. Maryniarczyk, Lublin 2003, s. 185-198;
78. Dobro bytu, w: Św. Tomasz z Akwinu, Do Bono. O dobru, tłum. A. Białek, red. A. Maryniarczyk, Lublin 2003, s. 213-224;
79. O niespełnionym "proroctwie" o Europie, w: "Cywilizacja" 4-5 (2003), s. 16-19;
80. Słowo od wydawcy, w: Marie-Dominique Philippe, Pielgrzymowanie filozoficzne. List do przyjaciela, tłum. K. Kaczmarczyk, Lublin 2003, s. 5-8;
81. Służyć prawdzie. O powodach powołania Polskiego Towarzystwa Tomasza z Akwinu, w: "Człowiek w Kulturze" 15 (2003), s. 19-28;
82. Powszechna Encyklopedia Filozofii w służbie studenta, dziennikarza i polityka, w: "Człowiek w Kulturze", 15 (2003), s. 123-136;
83. Rozumienie rzeczywistości a kultura techniczna, w: Kultura wobec techniki, red. P. Jaroszyński i inni, Lublin 2004, s. 45-58;
84. Spór o przedmiot metafizyki realistycznej, w: Metafizyka w filozofii z cyklu Zadania współczesnej metafizyki (6), red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, Lublin 2004, s. 61-88.
85. O miejscu metafizyki w filozofii. Wprowadzenie, w: Metafizyka w filozofii z cyklu Zadania współczesnej metafizyki (6), s. 7-14;
86. O zapomnianej misji uniwersytetów europejskich, w: "Człowiek w kulturze" 16 (2004), s. 49-58.;
87.Transcendentalia i metafizyczne pierwsze zasady fundamentem racjonalnego poznania, w: Analogia w filozofii. Zadania współczesnej metafizyki, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, P. Skrzydlewski, Lublin 2005, s. 43-68;
88. Dlaczego potrzebny powrót analogii do filozofii. Wprowadzenie, w: Analogia w filozofii, jw., s.6-16;
99. Potrzeba kształcenia metafizycznego, w: Kultura wobec techniki, red. P. Jaroszyński, P. Tarasiewicz, I. Chłodna, Lublin 2005, s.33-44;
100. Służba prawdzie służbą człowiekowi, w: Oblicza prawdy. Materiały z sympozjum w Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej, Toruń 22 stycznia 205, Torun 2006, s.27-74.

Artykuły popularnonaukowe
101. Religia wobec pseudoreligii, w: "Słowo. Dziennik Katolicki. Magazyn" 4 (5-6-7 XI 1993);
102. Człowiek drogą polityki, w: "Słowo. Dziennik Katolicki" 234 (22 XII 1993);
103. Co to jest tomizm współczesny?, w: "Słowo. Dziennik Katolicki. Magazyn" 50 (15-17 XII 1995);
104. Pozorowany dialog filozoficzny czyli "Toruń 95", w: "Słowo. Dziennik Katolicki. Magazyn" 45 (10-12 XI 1995);
105. Człowiek tajemnica, w: "Słowo. Dziennik Katolicki. Magazyn" 9 (3-5 III 1995);
106. Służba prawdzie w duchu św. Tomasza z Akwinu, w: "Nasz Dziennik" 30-31 I 1999;
107. Mit zaangażowania, w: "Nasz Dziennik" 24-25 IV 1999;
108. Historia "nauczycielką życia", w: "Nasz Dziennik" 8-9 V 1999;
109. Oświata a dobrobyt, w: "Nasz Dziennik" 15-16 V 1999;
110. Polskie "philosophari", w: "Nasz Dziennik" 5-6 VI 1999;
111. O niespełnionym "proroctwie" o Europie, w: "Nasz Dziennik" 26-27 VI 1999;
112. O ethosie nauczyciela, w: "Zeszyty Instytutu Edukacji Narodowej. O Europie i edukacji", 6 (1999), s. 47-53;
113. Poza dobrem i złem, w: "Nasz Dziennik" 7-8 VIII 1999;
114. Czy grozi nam powrót do barbarzyństwa, w: "Nasz Dziennik" 21-22 VIII 1999;
115. Nowa cnota obywatelska?, w: "Nasz Dziennik" 4-5 IX 1999;
116. Chrześcijaństwo a gnoza, w: "Nasz Dziennik" 25-26 IX 1999;
117. Aby prawo było silne a urzędnik słaby, w: "Nasz Dziennik" 9-10 X 1999;
118. O zapomnianej misji uniwersytetu, w: "Nasz Dziennik" 4 IV 2000;
119. Niedziela czy weekend, w: "Nasz Dziennik" 20-21 V 2000;
200. Z filozofii do mitologii i co dalej..., w: "Nasz Dziennik" 10-11 VI 2000;
201. Państwo poddanych a nie obywateli..., w: "Nasz Dziennik" 24-25 VI 2000;
202. Narody dobrem społeczeństw czy zagrożeniem?, w: "Nasz Dziennik" 15-16 VII 2000;
203. O "pokusie" bezzwrotnych pożyczek, w: "Nasz Dziennik" 5-6 IX 2000;
204. Pomyłka naturalistów, w: "Nasz Dziennik" 14-15 IX 2000;
205. Czy Deklaracja Praw Człowieka to nowy dekalog XX wieku?, w: "Nasz Dziennik" 26-27 IX 2000;
206. Wolność a prawda, w: "Nasz Dziennik" 5-6 V 2001;
207. Poza dobrem i złem, w: "Nasz Dziennik" 30 VI-1 VII 2001;
208. Honor i wstyd, "Nasz Dziennik" 28-29 VII 2001;
209. Polacy nie gęsi, swoją politykę mają..., w: "Nasz Dziennik" 25-26 IX 2001;
210. Wychodzenie ze zniewolenia..., w: "Nasz Dziennik" 15-16 IX 2001;
211. Z dziejów utraconego raju, w: "Nasz Dziennik" 22-23 IX 2001;
212. Wymiana duszy na "jaźń", w: "Nasz Dziennik" 29-30 IX 2001;
213. Paradoksy "demokratycznego uniwersytetu", w: "Nasz Dziennik";
214. O Oświeceniu inaczej..., w: "Nasz Dziennik" 2-3 XI 2002;
215. I cóż nam dziś po humaniście?, w: "Nasz Dziennik";
216. Potrzeba "wyobraźni miłosierdzia", w: "Nasz Dziennik" 14-15 IX 2002;
217. O filozofii w III tomie PEF, w: "Nasz Dziennik" 26-27 X 2002;
218. F jak filozofia, w: "Kurier Lubelski" 7 X 2002;
219. Kryzys rozumienia człowieka, w: "Kurier Lubelski" 14-15 XII 2002;

Hasła encyklopedyczne
220. "Abstrakcja", Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. I (A-B), Lublin 2000, s. 49-54;
221. "Akcydens", tamże, ss.115-122;
222. "Actio-passio", w: tamże, s.59-62;
223. "Absurd", w: tamże, s. 55-57;
224. "Byt" (wraz z M.A. Krąpcem), tamże, s. 746-785;
225. "Creatio ex nihilo", Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. II (C-D), Lublin 2001, s. 306-318;
226. "Dobro", tamże, s. 614-626;
227. "Coś odrębne (drugie)", tamże, s. 298-301;
228. "Dynamis", tamże, s. 784-786;
229. "Dualizm", tamże, s. 727-729;
230. "Filozofia", Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. III (E-G), Lublin 2002, s. 453-455;
231. "Generatio et corruptio", tamże, s. 736-741;
232. "Element", tamże, s. 106-107;
233. "Idol", Encyklopedia Katolicka, t. VI, Lublin 1993, kol. 1427-1428;
234. "Inteligencja", Encyklopedia Katolicka, t. VII, Lublin 1997, kol. 343-344;
235. "Istnienie", tamże, kol. 533-537;
236. "Istota", tamże, kol. 537-540;
237. "Kreacjonizm – w filozofii teoretycznej", Encyklopedia Katolicka t. IX, Lublin 2002, kol. 1239-1244;
238. "Hierarchia bytów", Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. IV (G-I), Lublin 2003, s. 429-433;
239. "Inteligencja", tamże, s. 885-886;
240. "Idol", tamże, s. 734-735;
241. "Istnienie. Systematyzacja różnych koncepcji istnienia (bytu)", Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. V (I-K), Lublin 2004, s. 81-85;
242. "Istota", tamże, s. 85-94;
243. "Jedno", tamże, s. 295-300;
244. "Kategorie", tamże, s. 539-545.
245. Lubelska Szkoła filozoficzna, PEF, Lublin 2005, s.35
246. Logika a metafizyka, PEF, Lublin 2006, s.

Recenzje
1. Filozofia w "filozofii", "Znak" 1981, nr 327, s. 1290-97,
2. R. Spaemann. R. Löw, Die Frage Wozu? Geschichte und Widerentdeckung des teleologischen Denkens, München-Zürich 1985, ss. 306, "Studia Philosophiae Christianae" 1988, nr 1, s. 233-38;
3. Książka o potrójnej powinności filozofii uniwersyteckiej, M.A. Krąpiec, Człowiek-kulturauniwersytet, Lublin 1982, "Ethos" 1988, nr 2-3, s. 177-83;
4. Czy istnieje określony "kanon" transcendentaliów? J.B. Lotz, Die Grundbestimmungen des Seins, Innsbruk-Wien 1988, ss.96, "Studia Philosophiae Christianae" 1991, nr 2, s. 15-16;
5. Lekcja z procesu Galileusza, Sprawa Galileusza, wybór i red. J. Życiński, Kraków 1991, "Człowiek w kulturze", 1992 nr 1, s. 185-91;
6. Leo Eldersa Wykład Tomaszowej "teologii filozoficznej", Leo J. Elders, Die Metaphisik des Thomas von Aquin in hisotrischer Perspektive, II Teil. Die Philosophische Theologie, Salzburg-München 1987, ss. 331, "Zeszyty Naukowe KUL" 1989 (druk 1993), nr 1-4, s. 76- 79;
7. Bela Weissmahr, Ontologie. Grundkurs Philozophie 3, Stuttgart-Berlin-Köln-Mein 1985, "Studia Philosophiae Christianae" 1989, nr 2, s. 232-37;
8. Filozofia naukowa czy kolejny zabobon?, A. Grzegorczyk, Mała propedeutyka filozofii naukowej, Warszawa 1989, "Ethos" 1989, nr 10, s. 332-37;
9. Leo J. Elders, Die Metaphisik des Thomas von Aquin in historischer Perspektive, I Teil. Das Ens commune, Salzburg-München 1985, ss. 256, "Studia Philosophiae Christianae" 1990, nr 2, s. 118-21;
10. Hans-Peter Müller (Hrsg.), Was ist Wahrheit? Stuttgart-Berlin-Köln 1989, ss. 119, "Studia Philosophiae Christianae" 30(1994)1, s. 163-66.

Redakcja tekstów
1. Arystoteles, Metafizyka, tekst polski opracowali M. A. Krąpiec i A. Maryniarczyk na podstawie tłumaczenia T. Żeleźnika, t.1-2, Lublin 1996;
2. Freedom in Contemporary Culture. Acts of the V World Congress of Christan Philosophy Catholic University of Lublin 20-25 August 1996, Volume I-II, Lublin 1998;
3. (wraz z J. M. Gondek), Zadania współczesnej metafizyki. Poznanie bytu czy ustalenie sensu? Lublin 1999;
4. "Człowiek w kulturze" 10 (1998);
5. "Człowiek w kulturze" 11(1998);
6. Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. I (2000), t. II (2001), t. III (2002), t. IV (2003); t. V (2004);
7. Św. Tomasz z Akwinu, De Veritate. O prawdzie, tłum. A. Białek, Lublin 1999;
8. (wraz z A. Gudańcem), Rozum otwarty na wiarę z cyklu Zadania współczesnej metafizyki (2), Lublin 2000;
9. Wierność rzeczywistości. Księga pamiątkowa z okazji 50-lecia pracy naukowej na KUL O prof. Mieczysława A. Krąpca, Lublin 2001;
10. (wraz z K. Stępień), Osoba i realizm w filozofii z cyklu Zadania współczesnej metafizyki (3-4), Lublin 2002;
11. Św. Tomasz, De Bono. O dobru, tłum A. Białek, Lublin 2003;
12. (wraz z K. Stępień), Błąd antropologiczny z cyklu Zadania współczesnej metafizyki (5), Lublin 2003;
13. Arystoteles, Metafizyka, tekst polski oprac. M. A. Krąpiec i A. Maryniarczyk na podstawie tłumaczenia T. Żeleźnika, Warszawa 2003;
14. (wraz z K. Stępień), Metafizyka w filozofii z cyklu Zadania współczesnej metafizyki (6), Lublin 2004.
15. (wraz z K. Stępień, P. Skrzydlewski), Analogia w filozofii. Zadania współczesnej metafizyki, Lublin 2005, ss. 472;
16. red. naczelny V tom Powszechnej Encyklopedii filozofii, Lublin 2005, ss.950;
17. Red. serii: Biblioteka filozofii realistycznej. M.A. Krąpiec, Człowiek jako osoba, Lublin 2005;
18. Red. serii: Biblioteka filozofii realistycznej. M.A. Krąpiec, Dlaczego zło? Lublin 2005

Prace doktorskie
1. Danuta Kreft, Specyfika filozofowania w szkole lubelskiej, Lublin 1996 (rec. ks. prof. dr hab. M. Krąpiec, ks. prof. dr hab. E. Morawiec);
2. Krzysztof Paczos MIC, Kwestia obiektywności praw ekonomicznych na przykładzie teorii Adama Smitha, Lublin 1997 (rec. ks. dr hab. I. Dec, prof. dr hab. Legutko, o. prof. dr hab. M. Krąpiec);
3. Piotr Stanisław Mazur, Podstawy wyróżnienia umysłowej władzy poznawczej człowieka i jej nazw w ujęciu św. Tomasza z Akwinu, Lublin 1998 (rec. o. prof. dr hab. M. A. Krąpiec, ks. prof. dr hab. E. Morawiec);
4. Danuta Radziszewska-Szczepaniak, Podstawy koncepcji sublimacji uczuć u św. Tomasza z Akwinu, Lublin 1999 (rec. ks. prof. dr hab. I. Dec, o prof. dr hab. M. A. Krąpiec);
5. Paweł Skrzydlewski, Wolność człowieka i sposób jej realizacji w cywilizacji łacińskiej w ujęciu Feliksa Konecznego, Lublin 1999 (rec. prof. dr hab. T. Kwiatkowski, o. prof. dr hab. M. A. Krąpiec);
6. Stefan Klemczak, Dola ludzka w "Boskiej komedii" czyli dialektyka i metafizyka dosiężnej podróży Dantego, Lublin 1999 (rec. prof. dr hab. W. Stróżewski, o. prof. dr hab. M. Krąpiec);
7. Piotr Iwański, Koncepcja filozofii ks. Piotra Chojnackiego, Lublin 1999/2000 (rec. ks. prof. dr hab. S. Wielgus, ks. prof. dr hab. E. Morawiec);
8. Ks. Jan Jankowski, Epistemiczno-metafizyczne postawy koncepcji społeczeństwa otwartego Karla R. Poppera, Lublin 2002 (rec. prof. dr hab. H. Kiereś, prof. dr hab. H. Jakuszko);
9. Ks. Peter Fotta, Mieczysława A. Krąpca koncepcja filozofii realistycznej, Lublin 2002 (rec. prof. dr hab. H. Kiereś, ks. dr hab. Ignacy Dec);
10. O. Paweł Furdzik OCD, Kontemplacja jako przejaw najdoskonalszego życia osobowego człowieka w ujęciu świętego Tomasza z Akwinu, Lublin 2003 (rec. s. prof. Z. J. Zdybicka, ks. prof. dr hab. E. Morawiec).
11. ks. mgr Tomasz Duma, Gallusa Mansera teoria aktu i możności jako podstawa rozumienia tomizmu, Lublin 2004 (rec. ks. prof. dr hab. E. Morawiec, prof. dr hab. Henryk Kiereś).
12. Imrich Degro, Problem ludzkiej wolności i jej granice w ujęciu św. Tomasza z Akwiniu i Mieczysława A. Krąpca, Lublin 2004 (rec. ks. Jan Sochoń, dr hab. Włodzimierz Dłubacz).
13. Paweł Gondek, Problem celowości w filozofii Arystotelesa, Lublin 2004 (rec. dr hab. Włodzimierz Dłubacz, ks. prof. Edmund Morawiec);
14. ks. mgr Marko Rozkos, Antropologiczno-metafizyczne podstawy zależnosci prawa stanowionego od prawa naturalnego w ujęciu św. Tomasza z Akwinu i Mieczysława A. Krąpca, Lublin 2005, ss.367 (rec. prof. dr hab. Marek Piechowiak Uniwersytet Zielona Góra, prof. dr hab. Wł. Dłubacz KUL );
15. mgr Teresa Bojarska-Szot, Tomasza z Akwinu koncepcja jakości działaniowych (habitus operativi), Lublin 2005, ss. 186, (rec. prof. Feliks Krause, Uniwersytet Gdański, prof. H. Kiereś);
16. mgr Zbigniew Pańpuch, Arete jako sposób spełniania się człowieka według Platona i Arystotelesa, Lublin 2005, s. 423 (rec. prof. Dobrochna Krynicka-Siury, prof. P. Jaroszyński);
17. mgr Arkadiusz Gudaniec, Paradoks miłości bezinteresownej. Studium z antropologii filozoficznej na podstawie tekstów św. Tomasza z Akwinu. Lublin 2005, s.255 (rec. ks. prof. Edmund Morawiec, prof. H. Kiereś);
18.S. Mgr. Gabriela Sarnikowa, Praktyka cnót jako droga doskonalenia życia osobowego człowieka w ujęciu Jacka Woronieckiego, Lublin 2005, ss. (rec. ks. bp. prof. I Dec PAT - Wrocław, prof. Henryk Kiereś KUL)

Prace magisterskie
1. Ewa Piecha, Specyfika działań osobowych w ujęciu Karola Wojtyły (na podstawie "Osoba i czyn"), Lublin 1997 (rec. dr K. Wroczyński);
2. Maciej Grudzień, Substancja arystotelesowska jako czynnik tożsamościowy bytu zmiennego, Lublin 1997 (rec. o prof. dr hab. M. A. Krąpiec);
3. Beata Słabiak, Świętego Tomasza rozumienie władz duszy na podstawie 1-ego artykułu kwestii 77-ej "Sumy teologicznej", Lublin 1997 (rec. dr K. Wroczyński);
4. Mariusz Bober, Rozumienie człowieka w "Utopii" Tomasza Morusa, Lublin 1997 (rec. prof. dr hab. H. Kiereś);
5. Krzysztof Borkowski, Wizja człowieka jako podstawa platońskiej koncepcji państwa w interpretacji Giovanni Realego, Lublin 1998 (rec. dr Wroczyński);
6. Wojciech Piasecki, Feliksa Konecznego rozumienie człowieka w cywilizacji łacińskiej, Lublin 1998 (rec. dr Wroczyński);
7. Joanna Hułyk, Istota teatru w świetle współczesnej refleksji o teatrze (analiza porównawca poglądów F. Goffmana, H. Gouhiera i M.A. Krąpca), Lublin 1998 (rec. prof. dr hab. H. Kiereś);
8. Jacek Banaś, Filozoficzne podstawy nienaruszalności życia ludzkiego, Lublin 1998 (rec. ks. dr J. R. Weksler-Waszkinel);
9. Bartłomiej Boczkowski, Podstawy racjonalności poznania i działania w ujęciu wybranych tomistów egzystencjalnych, Lublin 1998 (rec. ks. dr P. Moskal);
10. Anna Zyszczak, Prawo naturalne i sposób jego poznania w ujęciu Tomasza z Akwinu. Analiza wybranych kwestii z "De Veritate", Lublin 1998 (rec. ks. dr H. Niemiec);
11. O. Paweł Piotr Furdzik OCD, Elementy metafizyki człowieka w dziełach św. Jana od Krzyża, Lublin 1998 (rec. dr K. Wroczyński);
12. Jerzy Mirosław, Podmiot prawa stanowionego. Podstawy legalizmu w ujęciu M. A. Krąpca, Lublin 1998 (rec. dr K. Wroczyński);
13. Rafał Krenz, Rola separacji i epoche w procesie wyodrębniania przedmiotu filozoficznych dociekań, Lublin 1999 (rec. dr K. Wroczyński);
14. Edyta Nowaczek, Osoba i miłość w rozumieniu św. Tomasza z Akwinu we współczesnej interpretacji. Na podstawie analizy kwestii "De amore" q. 26 I-II "Sumy teologicznej", Lublin 1999 (rec. dr A. Buczek);
15. Paweł Dudek, Koncepcja "homo politicus" w pismach etycznych Arystotelesa, Lublin 1999 (rec. dr K. Wroczyński);
16. Przemysław T. Frymus, Podstawy wolności człowieka według św. Tomasza z Akwinu w interpretacji M. A. Krąpca, Lublin 1999 (rec. dr K. Wroczyski);
17. Krzysztof Kaczmarczyk, Marie-Dominique Philippe koncepcja filozofii na przykładzie rozważań etycznych i metafizycznych. Zagadnienie przejścia od dobra w etyce do dobra w metafizyce, Lublin 1999 (rec. dr P. Skrzydlewski);
18. Ks. Igor Bibko (Słowacja), Klasyczna koncepcja dobra w ujęciu M.A. Krąpca (Klasicka koncepcia dobra v podani M.A. Krąpca), Lublin 1999 (rec. dr A. Kowalik-Lekka);
19. Ks. Jan Svec-Babov (Słowacja), Sposób poznania Boga według św. Tomasa z Akwinu na podstawie Summy teologicznej (I q. 1-2) (Sposób poznania Bhoa sveteho Tomasa Akvinskeho na zaklade Summy teologickiej (I, q.1-2)), Lublin 1999 (rec. dr P. Skrzydlewski);
20. Ks. Józef Sipos (Słowacja), Prawda jako transcendentalna własność bytu wg św. Tomasza z Akwinu (Prava ako transcendentalna vlasnost bytia podla sv. Tomasa Akvinskieho), Lublin 1999 (rec. dr P. Skrzydlewski);
21. Ks. Jozef Straka (Słowacja), Rozuminie zła w "państwie Bożym" św. Augustyna (Chapanie zla v “state Bozom" sv. Augistina), Lublin 1999 (rec. dr K. Wroczyński);
22. Ks. Imrich Degro (Słowacja), Jedność bytowa człowieka według św. Tomasza z Akwinu (Bytostna jednosta cloveka podla sv. Tomasa z Akvinu), Lublin 1999 (rec. dr K. Wroczyński);
23. O. Peter Fotta OP (Słowacja), Przedmiot metafizyki realistycznej w ujęciu M.A. Krąpca a E. Gilsona (Predmet realistickiej metafyziki v podani M.A. Krapieca a E. Gilsona), Lublin 1999 (rec. dr P. Skrzydlewski);
24. Ks. Józef Gallovic (Słowacja), Poznanie intelektualne według summy teologicznej sv. Tomasza z Akwinu (Intelektualne poznanie podla teologickiej sumy Sv. Tomasa Akvinskieho), Lublin 1999 (rec. dr P. Krzydlewski);
25. Ks. Imrich Toth (Słowacja), Koncepcja człowieka w Państwie Platona (Koncepcia cloveka v state Platona), Lublin 1999 (rec. dr K. Wroczyński);
26. Leszek Łobos, Koncepcja dobra wspólnego w ujęciu M. A. Krąpca, Lublin 1999/2000 (rec. dr P. Skrzydlewski);
27. Anna Saville, Doniosłość realizmu w poznaniu metafizycznym według Etienne Gilsona, Lublin 1999/2000 (rec. dr P. Skrzydlewski);
28. Marzenna Szewczuk, Transcendencja człowieka i jej przejawy w ujęciu M. A.Krąpca i K. Wojtyły, Lublin 2000 (rec. P. Skrzydlewski);
29. Ksawery Skowron, Spór o strukturę transcendentaliów w Filozoficznej Szkole Lubelskiej, Lublin 2000 (rec. P. Skrzydlewski);
30. Dariusz Daczkowski, Człowiek jako podmiot prawa w ujęciu M. A. Krąpca, Lublin 2000 (dr K. Wroczyński);
31. Ewa Urbańska, Uczucie gniewu i jego rola w realizacji dobra trudnego, Lublin 2000 (dr P. Skrzydlewski);
32. Maria Zachara, Rozumienie człowieka a prawo legalizujące aborcje, Lublin 2000 (dr W. Dłubacz);
33. Ks. Juraj Jendrejovsky, Zlo v interpretacii O.M. Alberta Krąpca, Lublin 2000 (dr P. Skrzydlewski);
34. Iwona M. Gawryluk, Tomaszowa koncepcja dobra metafizycznego na podstawie 21 kwestii "De Veritate", Lublin 2001 (rec. dr P. Skrzydlewski);
35. Elżbieta Drążek, Rola transcendentaliów w poznaniu metafizycznym w ujęciu M. A. Krąpca, Lublin 2001 (rec. dr K. Wroczyński);
36. Marta Przeździecka, Karla Raimunda Poppera koncepcja społeczeństwa otwartego jako nowa utopia, Lublin 2001 (rec. dr P. Skrzydlewski);
37. Beata Michałowska, Rodzina i jej prawa w społeczeństwie w ujęciu M. A. Krąpca, Lublin 2001 (rec. dr P. Skrzydlewski);
38. Wojciech Daszkiewicz, Rola poznania zdroworozsądkowego w formowaniu transcendentaliów na podstawie metafizyki M.A. Krąpca, Lublin 2001 (rec. dr K. Wroczyński);
39. Magdalena Iliaszuk, Podstawy rozumienie człowieka w filozofii Leszka Kołakowskiego, Lublin 2001 (rec. dr P. Skrzydlewski);
40. Katarzyna Mirosława Tomczyńska, Specyfika poznania refleksyjnego w ujęciu św. Tomasza z Akwinu na podstawie kwestii 87 Summy Teologicznej, Lublin 2001 (rec. dr P. Skrzydlewski);
41. Agnieszka Kupisz, Realne wyznaczniki prawa w ujęciu przedstawicieli filozoficznej szkoły lubelskiej: Czesława Martyniaka, Jerzego Kalinowskiego, Mieczysława Alberta Krąpca, Lublin 2001 (rec. dr K. Wroczyński);
42. Joanna Sośnicka, Koncepcja miłości oblubieńczej w ujęciu Dietricha von Hildebranda i Karola Wojtyły, Lublin 2001 (rec. dr P. Skrzydlewski);
43. Patrycjusz Gronczewski, Rola filozofii bytu w ujaśnianiu relacji wiara - rozum na podstawie encykliki Fiedes et ratio, Lublin 2001 (rec. dr P. Skrzydlewski);
44. Agnieszka Czarnota, Koncepcja dobra wspólnego w ujęciu M. A. Krąpca i M. Novaka, Lublin 2001 (rec. dr. K. Wroczyński);
45. Tomasz Skrzydlewski, Giovanniego Reale interpretacja metafizyki Arystotelesa, Lublin 2001 (rec. dr K. Wroczyński);
46. Katarzyna Trębicka, Koncepcja praw rodziny w cywilizacji łacińskiej według Feliksa Konecznego, Lublin 2001 (rec. dr P. Skrzydlewski);
47. Aleksandra Nyga, Podstawy filozoficznej teorii stworzenia "Creatio ex nihilo" w ujęciu Tomasza z Akwinu, Lublin 2002 (rec. dr hab. P. Moskal);
48. Katarzyna Suchenia, Johna Rawlsa koncepcja sprawiedliwości, Lublin 2002 (rec. K. Wroczyński);
49. Mariusz Roszkowski, Celowość świata osób i rzeczy na podstawie q. 21 "Quaestiones disputatae de veritate" św. Tomasza z Akwinu, Lublin 2002 (rec. dr P. Skrzydlewski);
50. Katarzyna Bujek, Miłość jako racja dynamizmu bytowania osoby ludzkiej w ujęciu M. A. Krąpca i K. Wojtyły, Lublin 2002 (rec. dr P. Skrzydlewski);
51. Kamila Bęczyńska, Rola poznania prawdy w doskonaleniu osoby ludzkiej. Na podstawie kwesti I i XXI "Quaetiones disputatae de veritate" św. Tomasza z Akwinu oraz "Metafizyki" Mieczysława A. Krąpca, Lublin 2002 (rec. dr P. Skrzydlewski);
52. Grażyna Ćwiklińska-Wojciechowska, Filozoficzna próba interpretacji faktu śmierci w ujęciu M. A. Krąpca i L. Borosa, Lublin 2002 (rec. dr P. Skrzydlewski);
53. Ryszard Danielak, Męstwo jako miara miłości dobra trudnego, Lublin 2003 (rec. dr P. Skrzydlewski);
54. Joanna Podsiadło, Rola transcendentale piękno w doskonaleniu osoby ludzkiej w ujęciu wybranych autorów (M. A. Krąpca, P. Jaroszyńskiego, W. Stróżewskiego, H. Kieresia), Lublin 2003 (rec. dr P. Skrzydlewski);
55. Anna Kędzierska, Podstawa wyodrębniania sądów egzystencjalnych, ich rozumienie i rola w poznaniu metafizycznym na podstawie wybranych autorów (M. A. Krąpca i E. Gilsona), Lublin 2003 (dr P. Skrzydlewski);
56. Michał Gumowski, Koncepcja osoby w filozofii realistycznej i filozofii dialogu na podstawie wybranych autorów: Mieczysława A. Krąpca i Emmanuela Levinasa, Lublin 2003 (rec. dr K. Wroczyński);
57. Justyna Przysiadła, Rola miłości w realizacji dobra osoby ludzkiej na podstawie wybranych autorów: Dietricha von Hildebranda, Mieczysława A. Krąpca i Karola Wojtyły, Lublin 2003 (rec. dr P. Skrzydlewski);
58. Aneta Piątkowska, Tomaszowe rozumienie aktu stworzenia jako "constitutio ipsa dependentia" na podstawie II księgi "Summa contra Gentiles", Lublin 2003 (rec. dr P. Skrzydlewski);
59. Justyna Bokiniec, Czynniki konstytuujące osobę ludzką w ujęciu M. de Unamuno i M. A. Krąpca, Lublin 2003;
60. Marta Piestrak, Próba filozoficznego wyjaśnienia problemu cierpienia na podstawie prac M. A. Krąpca i P. Ricoeura, Lublin 2003 (rec. dr K. Wroczyński);
61. Anna Białowąs, Człowiek jako synteza świata materialnego i duchowego według św. Tomasza z Akwinu na podstawie II księgi "Summa contra Gentiles", Lublin 2003 (rec. dr P. Skrzydlewski);
62. Maciej Piotr Krok, Giovanni Realego interpretacja arystotelesowskiej koncepcji substancji, Lublin 2003 (rec. dr P. Skrzydlewski);
63. Agnieszka Cierpisz, Podstawy i przejawy transcendencji osoby w ujeciu Karola Wojtyły i Mieczysława A. Krąpca, Lublin 2003 (rec. dr P. Skrzydlewski);
64. Marcin Zuchniarz, Rola separacji metafizycznej w wyodrębnianiu transcendentaliów, Lublin 2004 (rec. dr K. Wroczyński);
65. Daniel Michalski, Podstawy transcendencji bytu ludzkiego i sposoby jej przejawiania się w ujęciu G. Marcela i A. M. Krąpca, Lublin 2004 (rec. dr P. Skrzydlewski);
66. Małgorzata Ficner, Rola cierpienia w życiu osobowym człowieka według T. Ślipki, M.A. Krąpca, L. Borosa (analizy filozoficzne), Lublin 2004 (rec. ks. dr B. Czupryn);
67. Katarzyna Mordarska, Josefa Piepera koncepcja człowieka jako osoby, Lublin 2004 (rec. dr P. Skrzydlewski);
68. Mariola Zieńczuk, Podstawa dynamizmu według Arystotelesa i św. Tomasza z Akwinu, Lublin 2004 (dr P. Skrzydlewski);
69. Monika Żukowicz, Rola piękna metafizycznego w wyjaśnianiu doskonałościowego bytowania świata osób i rzeczy, Lublin 2004 (dr P. Skrzydlewski);
70. Grzegorz Frejlich, Koncepcja poznania sądowego w metafizyce realistycznej w ujęciu Krąpca i Gilsona, Lublin 2004 (rec. dr K. Wroczyński);
71. Katarzyna Dąbrowska, Problem ostatecznej racji ludzkich aktów decyzyjnych w ujęciu wybranych autorów (M.A. Krąpca, Z. Zbybickiej, K. Wojtyły), Lublin 2004 (rec. dr P. Skrzydlewski);
72. Zygmunt Tofilski, Rozum szczegółowy i jego rola w poznawaniu rzeczy jednostkowych według Tomasza z Akwinu i Mieczysława Alberta Krąpca, Lublin 2004 (rec. dr Paweł Skrzydlewski);
73. Ewelina Dudzik, Filozoficzna próba wyjaśnienia sensu cierpienia w ujęciu o. M.A. Krąpca i V. E. Frankla, Lublin 2004 (rec. dr K. Wroczyński);
74. Bogumił Bundz, Rola ciała w strukturze osobowej człowieka w ujęciu wybranych autorów (M.A. Krąpiec, K. Wojtyła, V.E. Frankl - analiza porównawcza), Lublin 2004 (rec. ks. dr B. Czupryn);
75. Ewa Sawicka, Osoba i jej niezbywalne prawa. Na podstawie analizy Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i wybranych dokumentów wokółdeklaracyjnych, Lublin 2004, ss. 103 (rec. dr P. Skrzydlewski);
76. Konrad Józef Zaborowski, Piękno metafizyczne jako podstawa poznania kontemplacyjnego w ujęciu Etienne Gilsona, Jacques'a Maritaina i Mieczysława Alberta Krąpca, Lublin 2004 (rec. dr Agnieszka Kowalik-Lekka);
77. Artur Solis, Problem uczuć (doznań) duszy na podstawie XXVI w. "De Veritate" (De passionibus animae) sw. Tomasza i wybranych współczesnych komentatorów - J. Pastuski i M.a. Krąpca, Lublin 2004, ss. 93. (rec. dr P. Skrzydlewski);
78. Jaonna Scibor, Problem poznania zła - w teorii zła jako braku - u wybranych autorów: M.A. Krąpca i P. Ricoeura, Lublin 2004, ss.74 (rec. ks. dr B. Czupryn);
79. Paweł Sobot, Dobro wspólne jako ostateczna racja państwa w ujęciu M.A. Krąpca i M. Novaka, Lublin 2004, ss. 80 (rec. dr. P. Skrzydlewski);
80. Małgorzata Cyndrowska, Nadzieja jako przejaw transcendencji człowieka w ujęciu M.A. Krąpca i Marcela, Lublin 2004;
81. Volodymyr Parasanov, Problem podstaw ludzkich decyzji, Lublin 2004, ss. 63 (rec. dr P. Skrzydlewski);
82. Grzegorz Kozłowski, Antropologiczno-metafizyczne podstawy ludzkich decyzji w ujęciu św. Tomasza z Akwinu i komentatorów (M.A. Krąpca, K. Wojtyły i J. Woronieckiego), Lublin 2005 ss. 62 (rec. dr P. Gondek);
83. Anna Monika Hapen, Rola sądów egzystencjhalnych w wyoodrębnianiu transcendentaliów w metafizyce realistycznej, Lublin 2005 s.70 (rec. dr P. Gondek);
84. Karolina Dzwonnik, Homo lubens jako wyraz aktualizacji społecznej natury człowieka, Lublin 2005, s. 70 (rec. dr P. Skrzydlewski);
85. Agnieszka Kozigrodzka, Rola poznania zdroworozsądkowego w metafizyce realistycznej, Lublin 2005, s.53 (rec. dr P. Gondek);
86. Daniel Nawrocki, Koncepcja metafizyki poznania w ujęciu Stanisława Adamczyka i Mieczysława Alberta Krąpca, Lublin 2005, ss.115 (rec. dr Paweł Gondek);
87. Mikołaj A. Tarłowski, Problem granic wolności ludzkiej w poznaniu teoretycznopraktycznym w ujęciu Mieczysława Krąpca, Karola Wojtyły i Władysława Stróżweskiego, Lublin 2005, s. 83 (red. dr P. Skrzydlewski);
88. Michał Weremczuk, Metafizyka Platona w ujęciu Govanniego Realego i Władysława Stróżewskiego, Lublin 2005, s.77 (rec. dr P. Gondek);
89. Tomasz Słomka, Rozumienie natury ludzkiej w ujęciu Mieczysława A. Krąpca i Erka L. Mascalla, Lublin 2005, ss.72.;
(W przygotowaniu)
90. Karol Gdula, Rola emocji w życiu poznawczym człowieka w ujęciu św. Tomasza z Akwinu, Kartezjusza i W. Jamesa;
91. Łukasz Fiedurek, Problem "ciało-umysł"(mind-body) w kontekście realistycznej koncepcji człowieka. Analiza porównawcza poglądów wybranych autorów;
92. Ewelina Misiurek, Rozumienie natury ludzkiej w ujęciu Mieczysława A. Krąpca i Richarda Rortiego. Analiza porównawcza;
93. Anna Pawłat, Metafizyczno-antropologiczne argumenty za nienaruszalnością życli ludzkiego;
94. Radosław Krajewski, Zródła sporu o opóźnioną animację. Analiza stanowisk Mieczysława A. Krąpca, Tadeusza Slipki i Normana Forda;
95. Daniel Kaśków, Zródła nihilizmu teoretycznego i praktycznego oraz sposób jego przezwyciężania w ujęciu Vittorio Possentiego;
96. Marek Pachla, Mieczysława A. Krąpca teoria analogii transcendentalnej;
97. Tadeusz Rymkiewicz, Rola sądu egzystencjalnego w poznawaniu istnienia bytu w ujęciu Mieczysława A. Krąpca i Antoniego B. Stępnia;
98. Anna Jakubiak, Filozoficzna próba wyjaśnienia sensu śmierci w filozofii realistycznej na przykładzie wybranych autorów. Analiza porównawcza.;
99. Kamil Garbacz, Metafizyczno-antropologiczne źródła godności osoby ludzkiej w ujęciu wybranych przedstawicieli lubelskiej szkoły filozoficznej;
100.Ewelina Rejmak, Specyfika wyjaśniania i uzasadniania w metafizyce realistycznej w ujęciu Stanisława Kamińskiego i Mieczysława Krąpca;
101.Anna Pasieczna, Josepha Owensa i Giovanni Realego interpretacja Arystotelesa koncepcji substancji;
102.Wojciech Mazurek, Problem granic wolności w działalności teoretycno-wytwórczej w ujęciu wybranych autorów;
103.Smilia Słojewska,, Koncpecja natury ludzkiej i sposób jej aktualizacji w ująciu J. J. Rousseau i M.A. Krąpca;
104.Maja Moczek, Rozumienie natury ludzkiej w ujęciu J. Piepera i Francisca Fukuyamy;
105.Artur Panek, Koncepcja substancji i natury ludzkiej w ujęciu Alfred N. Whiteheada i Erica L. Mascalla;
106.Wojciech Furgała, Podstawy wyodrębnienia pytań metafizycznych i ich specyfika w ujęciu Arystotelesa, M. Heideggera i M. Krapca.

UDZIAŁ W KONFERENCJACH I SYMPOZJACH
1. Referat: "Veritas sequitur esse", w ramach: XL Tydzień Filozoficzny KUL pt. Rozumieć prawdę, 16-19 marca 1998, Lublin KUL;
2. Referat: Czym jest ludzka wolność, w ramach: Sympozjum organizowane przez Instytut Pedagogiki UMK nt. Młodzież a wolność, 22 maja 1998, Toruń.;
3. Referat: Man – a Being Open to Transcendence, w ramach: Festiwal Kultury – Trialogos: Człowiek i twórczość, 7-9 września 1998, Tallin – Estonia;
4. "Nieprzemijająca nowość filozofii św. Tomasza" – głos w dyskusji panelowej w ramach XX Tygodnia Filozoficznego nt. "Ratio et Fides" (marzec 1999);
5. Udział w komitecie organizacyjnym sympozjum – organizacja: Międzynarodowe Sympozjum Metafizyczne pt. Zadania Współczesnej Metafizyki: poznanie bytu czy ustalanie sensów? Lublin 12-13 grudnia 1998;
6. Wykłady z metafizyki, 15-17 czerwca 2000 Lwów (Ukraina);
7. Arystotelesowsko-Tomaszowe kryteria podziału nauk spekulatywnych, odczyt na IX Sympozjum Arystotelesowskim Kazimierz/Wisłą, Grudzień 2000;
8. Wykłady z metafizyki, Wilno (Litwa) 16-17 i 24-24 września 1999 – oddział Instytutu Teologicznego ATK;
9. Referat: Realizm Arystotelesa – XIV Sympozjum Arystotelesowskie pt. Główne pojęcia w filozofii Arystotelesa, Kazimierz n/Wisłą 5-7 listopada 1999;
10. Problem realizmu w metafizyce klasycznej – Sympozjum pt. Realizm a obiektywność. Kazimierz n/Wisłą 12-13 listopada 1999;
11. Dlaczego filozofia bytu? – Międzynarodowe Sympozjum nt. Fides et Ratio. Interpretacjenadinterpretacje- deformacje. organizowane w dniach 9-10 grudnia 1999 przez Zakład Metafizyki i PTTA;
12. Osoba i sposoby jej spełniania się w kulturze – III Międzynarodowe Sympozjum z cyklu Zadania współczesnej metafizyki, 14 grudnia 2000;
13. Spór o przedmiot metafizyki: byt czy pojęcie bytu – Sympozjum organizowane prze Koło Filozoficzne Wyższej Szkoły Filozoficzno-Pedagogicznej "Ignatianium", Kraków 11 stycznia 2001;
14. Wykłady z metafizyki, Lwów (Ukraina), 5-9 lipca i 27 sierpnia 2001;
15. Pulchrum sequitur esse rei – Tydzień Filozoficzny KUL Lublin, luty 2002;
16. Metafizyka jako specyficzny rodzaj poznania w kulturze zachodniej – Przyszłość cywilizacji Zachodu. Międzynarodowe sympozjum organizowane przez Katedrę Filozofii kultury KUL, Lublin 11 kwietnia 2002;
17. Dlaczego potrzebna jest teologii metafizyka (wykład inauguracyjny, WSDTS Kraków 1 października 2002);
18. Rola encyklopedii filozoficznej w kształceniu polityka i dziennikarza, Sympozjum nt. Rola filozofii w kulturze, WSKSiM Toruń 26 listopada 2002;
19. Rola języka naturalnego w metafizyce klasycznej (realistycznej) – Wykład w ramach 45 Tygodnia Filozoficznego nt. Język-poznanie-rzeczywistość organizowanego przez Koło Filozoficzne Studentów KUL, 24-27 luty 2003;
20. Rozumienie rzeczywistości a kultura techniczna – Wykład w ramach II Międzynarodowego Sympozjum nt.: Kultura wobec techniki z cyklu: Przyszłość cywilizacji zachodu organizowanego przez Katedrę Filozofii Kultury 9 kwietnia, Lublin 2003;
21. O logice Arystotelesa (wykład) – XVIII Sympozjum Arystotelesowskie nt. Główne pojęcia filozofii Arystoteles, Kazimierz Dolny nad Wisłą 15-16 listopada 2003;
22. Spór o przedmiot metafizyki (wykład) – Zadania współczesnej metafizyki. Katedra metafizyki i Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, Lublin 11 listopad 2003;
23. Potrzeba edukacji filozoficznej – Międzynarodowe Sympozjum nt. Filozofia i edukacja organizowanym 5 V 2004 przez Katedrę filozofii Kultury.;
24. Czy filozofia może być upaństwowiona" - ref., na międzynarodowym sympozjum organizowanym przez Katedrę filozofii Kultury, nt. Człowiek a państwo (25.05. 2005);
25. Cechy osobowe salezjańskiego nauczyciela, orgazniowane przez "Salezjańskie centrum doskonalenia nauczycieli, Kraków 22.10.2005;
26. W poszukiwaniu integralnego obrazu człowieka, Stalowa Wola (Filia KUL), 20.10.2005
27. Arystotelesa i św. Tomasza z Akwinu koncepcja substancji, Międzynarodowe sympozjum z cyklu Zadania współczesnej metafizyki: Substancja-natura-prawo naturalne, 15.12.2005. Organizowane przez Katedrę Metafizyki KUL i Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.

DANE O CZŁONKOSTWIE W ORGANIZACJACH NAUKOWYCH
1. Towarzystwo Naukowe KUL (od 1995);
2. Societa Internazionale Tommaso d’Aquino (od 1996);
3. Członek założyciel i wiceprezes Polskiego Towarzystwa Tomasza z Akwinu (od 1997);
4. American Association for the Advancement of Science
5. American Society of Christian Philosophers

NAGRODY
Nagroda indywidualna Ministra Edukacji Narodowej za książkę "Metafizyka w ekologii" (13 VII 2000)
Nagroda I stopnia Rektora KUL za kierowanie pracami przy Powszechnej Encyklopedii Filozofii

TEMATY WYKŁADÓW KURSORYCZNYCH I MONOGRAFICZNYCH

METAFIZYKA
Wykład kursoryczny
Metafizyka wykład kursoryczny dla I roku I-II semestr 2 godz. w tygodniu (60 godz. rocznie), egzamin ustny. Prowadzone są także ćwiczenia do wykładu (I i II sem. 2 godz/tyg. - 60 godz rocznie)

Celem wykładu jest wprowadzenie studenta w niedostępny mu dotąd sposób badań otaczającej go rzeczywistości nazwanych badaniami metafizycznymi. Rezultatem tego typu badań jest doprowadzenie do rozumienia świata osób i rzeczy poprzez odkrycie ostatecznych racji (przyczyn) ich istnienia i działania a także ich istotnych właściwości. W pierwszej części wykładu student zapoznaje się z najbardziej nośnymi interpretacjami rzeczywistości, które pojawiły się w dziejach metafizyki, z ich źródłami i konsekwencjami. Druga część wykładu wprowadza w realistyczną interpretację rzeczywistości, zapoznaje z metodą owej interpretacji, ukazuje jej wyniki oraz podstawowe elementy metametafizyki (metodę separacji, teorię przyczyn, teorię analogii i partycypacji).

Szczegółowy program wykładu przedstawia się następująco:

Cześć I
1) Charakterystyka metafizyki
Dzieje nazwy "metafizyka".
Przedmiot metafizyki.
Specyfika i cel poznania metafizycznego.
Definicja metafizyki.
2) Monistyczna interpretacja rzeczywistości
Fizykalne pojęcie bytu.
Monistyczny obraz człowieka.
Problem powstawania rzeczy.
Odkrycie poznania zmysłowego.
Konsekwencje poznawcze monistycznej interpretacji.
3) Dualistyczna interpretacja rzeczywistości.
Pierwsza metafizyczna koncepcja bytu.
Odkrycie świata niematerialnego (koncepcja idei).
Dualistyczny obraz człowieka.
Problem powstawania świata.
Odkrycie poznania czysto intelektualnego (oglądowego).
Konsekwencje dualistycznej interpretacji rzeczywistości.
4) Pluralistyczna interpretacja rzeczywistości.
Odkrycie wewnętrznej struktury rzeczy (hylemorfizm).
Wyodrębnienie bytu jako substancji (konkretu).
Modyfikacje substancji (kategorie).
Człowiek jako compositum ciała i duszy.
Problem powstawania rzeczy.
Problem ruchu i Pierwszy Poruszyciel.
Teoria poznania abstrakcyjnego.
Konsekwencje poznawcze pluralistycznej interpretacji.
Cześć II
1) Realistyczna interpretacja rzeczywistości (Problem niekoniecznego (przygodnego) istnienia świata. Sformułowanie filozoficznej teorii stworzenia ex nihilo. Okrycie istoty i istnienia jako podstawowych złożeń wewnątrzbytowych. Koncepcja duszy ludzkiej jako "formy substancjalnej ciała" i podstawy teorii osoby. Rozumienie Absolutu jako źródła istnienia (Ipsum esse). Koncepcja poznania sądowego i teoria separacji metafizycznej. Konsekwencje poznawcze realistycznej interpretacji).
2) Odkrycie powszechnych (transcendentalnych) właściwości bytów i podstawowych praw bytowania. ( Transcendentalia absolutne (byt, rzecz, jedno, odrębność). Metafizyczne zasady bytowania rzeczy (zasada tożsamości, niesprzeczności, wyłączonego środka). Konsekwencje poznawcze. Transcendentalia relacyjne (prawda, dobro, piękno). Problem zła i próba jego filozoficznego wyjaśnienia. Metafizyczne zasady bytowania rzeczy (zasada racji bytu, celowości, doskonałości) Konsekwencje poznawcze).
3) Struktura bytu. (Metafizyczne rozumienie złożeń bytowych. Metody odkrycia złożeń. Akt i możność jako złożenie wyjaśniające dynamizm bytów. Materia i forma jako złożenie wyjaśniające przemienność bytów. Substancja i przypadłości jako złożenie wyjaśniające tożsamość bytów zmiennych. Istota i istnienie jako złożenia wyjaśniające przygodność rzeczy. Konsekwencje poznawcze).
4) Przyczyny bytu. (Typy przyczyn. Teoria poznania przyczynowego. Teoria partycypacji).
5) Analogia bytowania i analogia poznania.

Lektura podstawowa

1) Arystoteles, Zachęta do filozofii, tłum. K. Leśniak, PWN Warszawa 1988;
2) Arystoteles, Metafizyka, tekst polski opracowali M.A. Krąpiec i A. Maryniarczyk na podstawie tłumaczenia T. Żeleźnika, RW KUL Lublin 1996, ks. I, III, IV;
3) Mieczysław A. Krąpiec, Metafizyka, RW KUL Lublin 1995;
4) Andrzej Maryniarczyk, Zeszyty z metafizyki I. Monistyczna i dualistyczna interpretacja rzeczywistości, PTTA Lublin 1998;
5) Andrzej Maryniarczyk, Zeszyty z metafizyki II. Pluralistyczna interpretacja rzeczywistości, PTTA Lublin 1998;
6) Andrzej Maryniarczyk, Zeszyty z metafizyki III. Realistyczna interpretacja rzeczywistości, PTTA Lublin 1999;
7) Andrzej Maryniarczyk, Zeszyty z metafizyki IV. Racjonalność i celowość świata osób i rzeczy, PTTA Lublin 2000;
8) Mieczysław A. Krąpiec, Wprowadzenie do filozofii, t. 1 Rozumieć rzeczywistość, IEN Lublin 2000.

Lektura uzupełniająca

1) Antoni B. Stępień, Wprowadzenie do filozofii, Znak Kraków 1964;
2) Eugenio Garin, Powrót starożytnych filozofów, tłum. A. Dutka, PAN Warszawa 1993;
1. Giorgio Colli, Narodziny filozofii, tłum. S. Kasprzysiak, Res Publika Warszawa-Kraków 1991;
2. Josef Pieper, W obronie filozofii, tłum. P. Waszczenko, Pax Warszawa 1985;
3. Stefan Swieżawski. Byt. Zagadnienia metafizyki tomistycznej, Znak Kraków 1999;
4. Stefan Swieżawski, Z dziejów filozofii klasycznej, Znak Kraków 2000;
5. Mieczysław A. Krąpiec, Andrzej Maryniarczyk, Rozmowy o metafizyce, Lublin 1997;
6. Andrzej Maryniarczyk, Metafizyka w ekologii, RW KUL Lublin 1999.

WYBRANE ZAGADNIENIA Z METAFIZYKI (1999/2000).

Przyczyny krytyki substancji w filozofii nowożytnej i współczesnej
I. Dzieje arystotelesowskiego rozumienia substancji. ( Boecjańska interpretacja substancji. Awicenny interpretacja substancji. Tomasza z Akwinu interpretacja substancji. Jana Dunsa Szkota rozumienie substancji. W. Ockhama rozumienie substancji. Mikołaja z Autrecourt rozumienie substancji. Suareza rozumienie substancji).
II. Przyczyny rugowania substancji z filozofii. (Substancja jako idea negatywna (tego czego nie ma). Substancja jako jakość subiektywna. Substancja jako nawyk poznawczy. Substancja jako przeświadczenia o nieznanym substracie. Elementy ewolucjonizmu w krytyce substancji (zasada "siły" jako zasada antysubstancjalności). Substancja jako zjawisko. Substancja jako reprezentacja rzeczy. Substancja jako wiązka relacji. Substancja jako błąd źle umiejscowionej konkretności. Substancja jako problem językowy. Substancja jako pseudo pojęcie).
III. Podsumowanie

Lektura pomocnicza
1. Mieczysław A. Krąpiec, Byt jako byt – rozumienie św. Tomasza, w: tenże, Byt i istota, Dzieła XI, Lublin 1994;
2. Mieczysław A. Krąpiec, Jana Dunsa Szkota koncepcja bytu, w: Byt i istota, dz. cyt.;
3. Mieczysław A. Krąpiec, Dziedzictwo Jan Dunsa Szkota, w: Byt i istota, dz. cyt.;
4. Andrzej Maryniarczyk, Dzieje arystotelesowskiej koncepcji substancji, w: Zeszyty z metafizyki II, Lublin 1998;
5. Andrzej Maryniarczyk, Realistyczna interpretacja rzeczywistości, Zeszyty z metafizyki III, Lublin 1999;
6. E. Gilson, T. Langan, A. Mauer, Historia filozofii współczesnej, Warszawa 1979, rozdz. XVI, XVII, XX, XXI;
7. Frederic Copleston, Historia filozofii, t. VIII, Warszawa 1989, rozdz. III, IV, VIII, XVIII, XIX, XX; t. V, rozdz. V, VI, XII, XIII, XIV, XV.

WYBRANE ZAGADNIENIA Z METAFIZYKI (2000/2001)
O specyfice wiedzy metafizycznej i metodzie jej zdobywania
(Na bazie analizy Tomaszowego komentarza do Boecjusza traktatu De Trinitate q. 5 i 6 oraz q. 3 De ideis z Quaestiones disputate de veritate).
Celem wykładu jest wprowadzenie studenta w specyfikę wiedzy metafizycznej przez ukazanie jej przedmiotu, metody i celu. Wykład obejmuje trzy części.
W części pierwszej została ukazana, na podstawie analizy Tomaszowego komentarza do 5 q i 6 q Boecjuszowego traktatu De Trinitate, specyfika poznania metafizycznego w kontekście wyróżnienia poznania praktycznego (praxis) i pojetycznego (poiesis), a także w kontekście odróżnienia od poznania przyrodniczego i matematycznego. W trakcie tych analiz zostało ukazane głębsze rozumienie abstrakcji i jej ograniczenie dla celów poznania metafizycznego w ramach metafizyki realistycznej. Zostały też wskazane podstawy sformułowania teorii poznania separacyjnego i metody separacji metafizycznej.
W drugiej części wykładu przedmiotem analiz były artykuły z III kwestii De Ideis wybranej ze zbioru dysput problemowych De Veritate a dotyczące problemu idei. Analizy tekstów tej kwestii prowadzą do wykazanie istnienia idei rzeczy jednostkowych co stanowi podstawę poznania rzeczy jednostkowych jako jednostkowych. Zagadnienia te stoją u podstaw wyodrębnienia koncepcji sądu egzystencjalnego, który z kolei jest gwarancją realizmu poznania metafizycznego. Sąd egzystencjalny umożliwia bowiem ujęcie poznawcze rzeczy jednostkowej jako jednostkowej.
W trzeciej części wykładu zostanie przedstawiona koncepcja separacji metafizycznej. Separacja zostanie ukazania z trzech aspektów jako metody: wyodrębniania przedmiotu metafizyki, uwyraźniania (poznawania) bytu i wyodrębniania transcendentalnych właściwości bytów oraz złożeń bytowych a także jako specyficzny typ poznania charakterystyczny dla metafizyki realistycznej.

Lektura obowiązkowa
1. Arystoteles, Metafizyka, ks. VI;
2. Św. Tomasz, O Ideach, w: Kwestie dyskutowane o prawdzie, t. 1, Kęty 1998;
3. S. Thomae Aquinatis, In Librum Boethii De Trinitate, q. 5, 6;
4. Mieczysław A. Krąpiec, Podstawy klasyfikacji poznania i nauk. Próba interpretacji myśli Tomasza z Akwinu w komentarzu In Boethium De Trinitate, "Roczniki Filozoficzne" 9 (1961), z. 1, s. 5-30;
5. Stanisław Bafia, Komentarz św. Tomasza do De Hebdomadibus i De Trinitate, Kraków 1988;
6. Marian Kurdziałek, Dlaczego Tomasz z Akwinu komentował De Trinitate i De hebdomadibus Boecjusza, w: tenże, Średniowiecze w poszukiwaniu równowagi miedzy arystotelizmem a platonizmem, Lublin 1996, s. 169-182;
7. Andrzej Maryniarczyk, Metoda separacji a metafizyka, Lublin 1985;
8. Andrzej Maryniarczyk, Spór o metodę poznania realistycznego, w: Zadania współczesnej metafizyki. Poznanie bytu czy ustalanie sensów?, red. A. Maryniarczyk, M. J. Gondek, Lublin 1999;
9. Mieczysław A. Krąpiec, Stanisław Kamiński, Specyfika poznania metafizycznego, "Znak" 83 (1961).

WYBRANE ZAGADNIENIA Z METAFIZYKI (2001/2002)
Filozoficzna teoria creatio ex nihilo – jej sformułowanie i uzasadnienie (Na podstawie analizy ks. II Summy contra gentiles św. Tomasza z Akwinu)

Celem pierwszej części wykładu jest ukazanie kontekstu odkrycia filozoficznej teorii creatio ex nihilo, jej uzasadnienie i sformułowanie. Pozwoli to ukazać teorię creatio ex nihilo jako teorię racjonalną, zasadną, wolną od antynomii i ciągle aktualną, która pojawia się na terenie filozofii realistycznej i ciągle obowiązuje.
W drugiej części wykładu zostaną wskazane teoretyczne i praktyczne konsekwencje przyjętej teorii creatio ex nihilo jako zasadnego i racjonalnego narzędzia wyjaśniania rzeczywistości, determinujące rozumienie świata osób, zwierząt, roślin i rzeczy.
W trzeciej części wykładu zostaną przywołane przykładowo opozycyjne teorie wyjaśniania powstawania świata, z jakimi spotykamy się na terenie nauk przyrodniczych, celem wejścia z nimi w dyskusję.

Lektura
1. Św. Tomasz z Akwinu, Summa filozoficzna, ks. II;
2. Etienne Gilson, Tomizm, Warszawa 1960;
3. L. E. Mascal, Istnienie i analogia, tłum. J. W. Zielińska, Warszawa 1961;
4. Tenże, Otwartość bytu, tłum. S. Zalewski, Warszawa 1988;
5. Stanisław Adamczyk, Zupełna zależność stworzenia od Stwórcy w nauce św. Tomasza z Akwinu, "Roczniki Filozoficzne" 14 (1966) z. 1, s. 17-31;
6. K. Kłósak, Teoria kreacjonistycznych początków duszy ludzkiej a współczesny ewolucjonizm, "Analecta Cracoviensia 1 (1969), s. 32-56;
7. Mieczysław A. Krąpiec, Aspekty filozoficzne teorii ewolucji, "Znak" 12 (1960) nr 6, s. 776- 801;
8. L. Wciórka, Spór między ewolucjonizmem a kreacjonizmem jako problem filozoficzny, "Poznańskie Studia Teologiczne" 1972, s. 279-296;
9. M. Heller, Początek świata, Kraków 1976;
10. Stanisław Kowalczyk, Chrześcijańska a marksistowska myśl o stworzeniu, "Communio" 2 (1982) nr 4, s. 86-92;
11. P. Kitcher, Abusing Science: The Case against Creationism, Cambridge 1982; Is God a Creationist? The Religious Case agains Creationo-Science, New York 1983 (praca zbior.);
12. K. Klosowski, Metodologiczne uwarunkowania kreacjonizmu naukowego, "Miesięcznik Diecezjalny Gdański" 30 (1986) 10-12, s. 423-445;
13. J. M. Dołęga, Kreacjonizm i ewolucjonizm. Ewolucyjny model kreacjonizmu a problem hominizacji, Warszawa 1988;
14. J. Domański, "Stworzenie z niczego". Kilka uwag o genezie i rozwoju pojęcia, "Roczniki Filozoficzne" 37-38 (1989-1990) z. 1, s. 31-41;
15. E. McMullin, Evolution end Creation, Notre Dame Indiana 1985 (wstęp, rozdz. w przekładzie na jęz. polski, Ewolucja i stworzenie, tłum. J. Rodzeń, Kraków 1993);
16. K. Klosowski, Między ewolucją a kreacją, Warszawa 1994;
17. A. Maryniarczyk, Kreacjonizm jako punkt zwrotny w interpretacji rzeczywistości, w: Filozofia wzloty i upadki. XXXIX Tydzień filozoficzny KUL 3-6 marca 1997, red. A. Gudaniec, A. Nyga, Lublin 1998, s. 59-85;
18. A. Maryniarczyk, Creatio ex nihilo, w: "Powszechna Encyklopedia Filozofii", t. 2, Lublin 2001.

WYBRANE ZAGADNIENIA Z METAFIZYKI (2002/2003)
Problem rozumienia substancji w filozofii dawnej i współczesnej
(Spór o substancję)
A. Problem rozumienia substancji w filozofii dawnej
I. Zagadnienia wstępne (leksykalne źródła wieloznaczności terminu ousia)
II. Różnorodne wątki formowania się rozumienia substancji. (Fizykalne rozumienia substancji. Filozoficzne rozumienie substancji.[Skrajnie racjonalistyczna koncepcja substancji w filozofii Parmenidesa – substancja jako abstrakt. Aprioryczna koncepcja substancji w filozofii Platona - substancja jako "wzór" tego co rzeczywiste (źródła platońskiej nauki o substancji, substancja jako "zasada bycia ideą", jako "istota idei", jako samo poruszająca dusza, jako "medium poznania dobra", jako coś "pośredniego pomiędzy bytem i niebytem", jako zasada "przeliczalności", jako "uniwersum", jako "atrybut wieczności").
III. Podstawy formowania realistycznej koncepcji substancji w filozofii Arystotelesa: pojęcie – definicja – natura – istota (Arystotelesa krytyka koncepcji substancji poprzedników, elementy zapożyczone od poprzedników). Formowanie rozumienia substancji jako pojęcia istotowego (deutera ousia) w Kategoriach Arystotelesa (substancja jako ujęcie "poznawcze rzeczy", jako ujęcie "gatunkowe konkretu", jako "definicja realna rzeczy", jako "pierwsza kategoria – podmiot orzekania", jako "synonim konkretu"). Formowanie rozumienia substancji jako treściowa zawartość przesłanki sylogizmu (definicji istotowa) – w pismach logicznych Analitykach (substancja jako "treść zdań pierwotnie i koniecznie prawdziwych"). Formowanie rozumienia substancji jako "natury" w pismach przyrodniczych (substancja-natura jako "samodzielnie istniejący konkret", natura jako "zasada ruchu", natura jako "zasada rodzenia", natura jako coś "możnościowo aktualne", jako "natura niebios" - rzeczywistość eteryczną, natura jako "substrat materialny", jako "substrat życia" (entelechia), jako "substrat czasowości). Formowanie się metafizycznego rozumienia substancji jako "istoty rzeczy" (przedmiotu metafizyki) w księgach Metafizyki (substancja jako konkret (tode ti), jako przedmiot ujęć definicyjnych (to ti en einai), jako substrat materialny (hypokeimenon hyle), jako substrat niematerialny (hypokeimenon mofre), jako ogół – gatunek i rodzaj (katholou)

Lektura uzupełniająca
1. Platon, Kratylos, tłum. Z. Brzostwowska, Lublin 1990, 401a-42 c; oraz Wprowadzenie M. Kaczmarkowskiego;
2. W. Stróżewski, Wykłady o Platonie. Ontologia, Kraków 1992;
3. G. Reale, Historia filozofii, t. 2, Lublin 1996;
4. Arystoteles, Kategorie 1a-4a;
5. Arystoteles, Analityki I i II (fragmenty dotyczące problemu budowania wiedzy koniecznej i pewnej, oraz wstępne K. Leśniaka do Analityk);
6. A. Achmanow, Logika Arystotelesa, Warszawa 1965, rozdz. 4, 5, 7, 8;
7. Arystoteles, Metafizyka, ks. I, IV, VII;
8. M. A. Krąpiec, Wprowadzenie do metafizyki Arystotelesa, w: Arystoteles, Metafizyka, t. I, Lublin 1996;
9. W. Tatarkiewicz, Układ pojęć w filozofii Arystotelesa. Warszawa 1978;
10. E. Gilson, Byt i substancja, w: tenże, Byt i istota, Warszawa 1963.

WYBRANE ZAGADNIENIA Z METAFIZYKI (2003/2004)
Specyfika poznania metafizycznego

I. Specyfika poznania metafizycznego. (Przedmiot, metoda i cel poznania metafizycznego. Czym są transcendentalia? Analogiczność poznania)
II. Racjonalność i celowość świata osób i rzeczy. (Rzecz-jedno-odrębność jako pierwsze charakterystyki bytów. Odkrycie pierwszych zasad bytowania i poznania (tożsamości, niesprzeczności i wyłączonego środka). Prawda-dobro-piękno jako wyraz racjonalności i celowości bytów. Odkrycie pierwszych zasad bytowania i poznania (zasady racji bytów, celowości i integralności)
III. Konsekwencje teoretyczne dla innych dyscyplin filozoficznych (antropologii, etyki, teorii poznania, filozofii Boga i religii, filozofii kultury, filozofii polityki i in.)

Lektura
1. M.A. Krąpiec, Metafizyka, Dzieła VII, Lublin 1995;
2. A. Maryniarczyk, Zeszyty z metafizyki IV. Racjonalność i celowość świata osób i rzeczy, Lublin 2000;
3. A. Maryniarczyk, Spór o metodę poznania realistycznego, w: Zadania współczesnej metafizyki. Poznanie bytu czy ustalenie sensów?, red. A. Maryniarczyk, J. M. Gondek, Lublin 1999, s. 55-86.

WYBRANE ZAGADNIENIA Z METAFIZYKI (2005/2006)
PROBLEM ROZUMIENIA SUBSTANCJI I NATURY W FILOZOFII DAWNEJ I WSPÓŁCZESNEJ
(Spór o substancję)

A. Problem rozumienia substancji i natury w filozofii dawnej.
I. Zagadnienia wstępne (leksykalne źródła wieloznaczności terminu OUSIA)
II. Różnorodne wątki formowania się rozumienia substancji i natury. (Fizykalne rozumienia substancji i natury. Filozoficzne rozumienie substancji i natury. [Skrajnie racjonalistyczna koncepcja substancji w filozofii Parnenidesa - substancja jako abstrakt i oderwanie natury od substancji. Aprioryczna koncepcja substancji w filozofii Platona i związanie natury ze światem materii - substancja jako "wzór" tego co rzeczywiste (źródła platońskiej nauki o substancji, substancja jako "zasada bycia ideą", jako "istota idei", jako samo poruszająca dusza", jako "medium poznania dobra", jako coś "pośredniego pomiędzy bytem i niebytem", jako "zasada przeliczalności", jako "uniwersum", jako "atrybut wieczności)].
III. Podstawy formowania realistycznej koncepcji substancji i natury w filozofii Arystotelesa: pojęcie - definicja - natura - istota (Arystotelesa krytyka koncepcji substancji swoich poprzedników, elementy zapożyczone od poprzedników do filozofii). [Formowania rozumienia substancji jako pojęcia istotowego (dautera ousia) w Kategoriach Arystotelesa (substancja jako ujęcie "poznawcze rzeczy" - deutera ousia; jako ujęcie "gatunkowe konkretu", jako "definicja realna rzeczy", jako "pierwsza kategoria - podmiot orzekania", jako "synonim konkretu). Formowania rozumienia substancji jako treściowa zawartość przesłanki sylogizmu (definicji istotowa) - w pisanych logicznych - Analitykach (substancja jako "treść zdań pierwotnie i koniecznie prawdziwych"). Formowanie rozumienia substancji jako "natury" w pismach przyrodniczych (substancja-natura jako "samodzielnie istniejący konkret", natura jako "zasada ruchu", natura jako "zasada rodzenia", natura jako coś "możnościowo aktualne", jako "natura niebios" - rzeczywistość eteryczną, natura jako "substrat materialny", jako "substrat życia" (entelechia), jako "substrat czasowości). Formowanie się metafizycznego rozumienia substancji jako "istoty rzeczy"(przedmiotu metafizyki) w księgach metafizyki (Substancja jak tode ti (konkret), jako przedmiot ujęć definicyjnych (to ti en einai), jako substrat materialny (hypokeimenon hyle), jako substrat niematerialny (hypokeimenon mofre), jako ogół - gatunek i rodzaj (katholou).

Lektura uzupełniająca do wykładu:
1. Platon, Kratylos, tłum. Z. Brzostwowska, Lublin 1990, 401a-42 c; oraz Wprowadzenie M. Kaczmarkowskiego
2. W. Stróżewski, Wykłady o Platonie. Ontologia, Kraków 1992.
3. G. Reale, Historia Filozofii, T.2, Lublin 1996.
4. Arystoteles, Kategorie 1 a -4a.
5. Arystoteles, Analityki I i II (fragmenty dotyczące problemu budowania wiedzy koniecznej i pewnej, oraz wstępne K. Leśniaka do Analityk)
6. A. Achmanow, Logika Arystotelesa, Warszawa 1965 rdz.4, 5,7,8
7. Arystoteles, Metafizyka, ks. I i IV, VII
8. A. Krąpiec, Wprowadzenie do metafizyki Arystotelesa, w: Arystoteles, Metafizyka, Lublin 1996 T.1.
9. W. Tatarkiewicz, Układ pojęć w filozofii Arystotelesa. Warszawa 1978.
10. E. Gilson, Byt i substancja, w: Byt i istota, Warszawa 1963.

Katedra Metafizyki KUL

 

Copyright © 2007-2021 PTTA, wykonanie: Tomasz ?muda